Lendo a Memoria da choiva de Pedro Feijoo atopamos referencias a este documentario
domingo, 22 de diciembre de 2013
jueves, 19 de diciembre de 2013
NADAL EN GALEGO
MANIFESTACIÓNS
MUSICAIS DO NADAL
Cantigas
de Nadal
Aínda
que en principio todas as cantigas de Nadal nos poden parecer
iguais, non é así e teriamos que facer tres clasificacións:
Por
un lado están os romances como poden ser A toca da Virxe,
El ciego y las naranjas, etc.Algúns chegaron ao de hoxe por
tradición oral e poden ter a súa orixe nos séculos XIV-XV. Outros
proveñen de pregos de cordel, xeralmente de orixe castelá, e xa
datan do século XIX.Tamén neste apartado habería que incluír
algunhas cancións romanceadas, moi estendidas por toda Galicia
como pode ser Madre a la puerta hay un niño.
Por
outro lado teriamos as panxoliñas que non serían máis
que coplas alusivas ao nacemento de Deus, ligadas por un retrouso.
O
terceiro tipo serían os vilancicos de autoría culta,
feitos por unha persoa enxeñosa e con recursos, como podía ser o
mestre ou o cura. Estes vilancicos son os que semellan de creación
máis recente.
En
calquera dos tres casos as cancións adoitan comezar cunha petición
de licencia para cantar e rematan coa petición do aguinaldo.
Deixando
a un lado os costumes locais, a maneira estándar de facer, non só
os cantos de Nadal, senón tamén as rondas, xaneiras e reis, sería
o seguinte: Despois da cea de Nadal formábanse roldas (grupos)
de mozas e mozos e percorrían todas as casas da aldea cantando e
bailando. Ían acompañados dunha gaita, unha frauta, pandeiros ou o
que se estilara na zona. Non importaba a hora á que a rolda chegara
a unha casa, aínda que foran as cinco da mañá. Eles chegaban e
cantaban. Saía o dono da casa e pedíanlle licencia para seguir
coa troula e o dono tiña que lla dar, porque así o mandaba a
tradición. Baixaban á cociña ou ao alprende todos os da casa, e os
roldadores cantábanlle as cantigas ou o romance (imposto pola
tradición) e remataban coa petición do aguinaldo. O dono da casa
daba o que podía: chourizos, patacas, ovos, cartos... Bailábase un
pouco e os da rolda despedíanse e ían a outra casa. E así até dez
ou doce da mañá do día seguinte, que era cando se miraba todo o
que xuntaran e acordábase facer con iso unha merenda ou cea, á que
se adoitaba levar un gaiteiro para que houbera baile.
Tanto
as licencias como os aguinaldo acostumaban ser cantados en galego,
pois eran inventados polos cantores, mentres que o corpo central, ao
ser de autoría culta, adoitaba estar en castelán.
Cantos
de Reis
A
clasificación dos cantos de reis vén sendo parecida aos de
Nadal.Temos romances vellos,
romances
"a lo divino", coplas independentes ligadas por un
ritornello e reis de autoría culta. E a estes teriamos que
sumarlles os reis xocosos e os reis da Epifanía, sempre ligados a
danzas consuetudinarias.
Segundo
a zona, os reis podían comezar a cantarse polas casas sobre o día 3
de xaneiro. Había un tipo de reis xocosos, que temos constatado en
varios puntos de Galicia, no que os cantores inventaban coplas
dedicadas aos veciños.
Tanto
as letras, como as danzas, como as músicas coas que se bailan
obedecen a un mesmo patrón, sendo algunhas case idénticas, polo que
deberon ser difundidas por algunha "Misión" das que
percorreron Galicia nos séculos XVII e XVIII. Desde logo, nas letras
pódese apreciar o carácter culto do escritor, así como o
aspecto catequético, mnemotécnico e haxiográfico. O problema
destes textos é que foron fixados, xa de antigo, en papel. Non se
trata, pois. de textos aprendidos oralmente (como ocorre con
moitos romances), senón máis ben dunha tradición que se sustenta
sobre uns textos literarios aprendidos de memoria aos que se suxeitan
en cada repetición. Estamos, polo tanto, nun deses casos
intermedios entre o tradicionalismo puro e os ritos fixados pola
representación continuada.
O APALPADOR
O Apalpador, Apalpa-Barrigas ou Pandigueiro é a figura mítica dun xigante carboeiro, ligado á tradición do Nadal do que existen testemuñas nas comarcas de Sarria, Quiroga, Lemos, Terra de Trives e os Ancares , aínda que se está a recuperar en toda Galicia. O Apalpador baixa a noite do 24 ou 31 de decembro segundo a zona, para visitar os nenos, tocándolles no ventre para ver se comeron abondo durante o ano, deixándolles unha presada de castañas, eventualmente algún regalo e desexándolles que teñan un ano novo cheo de felicidade e fartura, murmurándolles "así estexas todo o ano".
Noite do apalpadoiro: O Apalpador e O Pandigueiro
CANTIGAS DE NADAL
BUSCANDO UNHA ESTELA DE TINO BAZ
NADAL DE LUINTRA
Cara Belén camiñaunha Nena ocupada
fermosa, en canto a ela,
San Xosé a acompaña.
Chegaron a Belén
e pediron pousada,
responderon de adentro
con voz alborotada.
¿Quen chama á miña porta,
quen á porta me chama?
Somos Xosé e María
que pedimos pousada.
Se traen cartos que entren
e senon que se vaian.
Cartos non traerei,
máis que un real de prata.
Isos son poucos cartos,
pídanno noutra parte.
San Xosé xa penaba,
María o consolaba.
Non te apenes Xosé,
non te apenes por nada,
¿qué máis cartos ti queres
que isto que me acompaña?
DANZAS DE REIS
Cantámosche os
Reises,
canela de cabra,
fuciño do cocho,
orella queimada;
cantámosche os
Reises,
non nos deches nada.
martes, 17 de diciembre de 2013
jueves, 12 de diciembre de 2013
domingo, 8 de diciembre de 2013
viernes, 6 de diciembre de 2013
martes, 3 de diciembre de 2013
DECLARACIÓN UNIVERSAL DOS DEREITOS HUMANOS
Nesta ligazón temos o texto íntegro da Declaración Universal dos Dereitos Humanos
viernes, 29 de noviembre de 2013
domingo, 24 de noviembre de 2013
sábado, 23 de noviembre de 2013
domingo, 17 de noviembre de 2013
viernes, 15 de noviembre de 2013
martes, 12 de noviembre de 2013
POESÍA VISUAL
Presentación realizada pola profesora Anxos Rial a partir dunha exposición de poesía visual en Cosmopoética 2013
OBRADOIRO DE POESÍA 1- O ACRÓSTICO
ACRÓSTICO
Un acróstico é un poema
no que as letras iniciais, medias ou finais de cada verso, lidas en
sentido vertical, forman un vocábulo ou expresión.
EXEMPLOS
EXEMPLOS
Queira Dios que esta gaita ben tocada
Un recordo lle valla ó bon gaiteiro,
E que millenta mais unda o primeiro
Veñan tocar tamén a Galicia amada.
Inda premita Dios que sea soada
Voando muy vistoso o meu prumeiro
Arrolando cos chios do punteiro
Garrido se mostrando coa alborada.
Avante vaia en tod'as romerias
Levada polas vilas e arredores.
Inda sea a maestra das folías.
Calada nunca estea. E de primores
Inzando os sons preñados, e alegrías,
A busquen homes legos e doutores.
Un recordo lle valla ó bon gaiteiro,
E que millenta mais unda o primeiro
Veñan tocar tamén a Galicia amada.
Inda premita Dios que sea soada
Voando muy vistoso o meu prumeiro
Arrolando cos chios do punteiro
Garrido se mostrando coa alborada.
Avante vaia en tod'as romerias
Levada polas vilas e arredores.
Inda sea a maestra das folías.
Calada nunca estea. E de primores
Inzando os sons preñados, e alegrías,
A busquen homes legos e doutores.
Xoán Manuel Pintos, A gaita
gallega
Acróstico
Somentes
intentaba conseguir
deixar na terra
algo de min que me sobrevivise
sabendo que debería ter sabido
impedirme a min mesmo
descubrir que só fun un interludio
atroz entre dous muros de silencio
só puiden evitar vivindo á sombra
inocularlle para sempre a quen amaba
doses letais de amor que envelenaba
a súa alma cunha dor eterna
sustituindo o desexo polo exilio
iniciei a viaxe sen retorno
deixándome levar sen resitencia
ó fondo dunha interna
aniquilación chea de nostalxia
Somentes
intentaba conseguir
deixar na terra
algo de min que me sobrevivise
sabendo que debería ter sabido
impedirme a min mesmo
descubrir que só fun un interludio
atroz entre dous muros de silencio
só puiden evitar vivindo á sombra
inocularlle para sempre a quen amaba
doses letais de amor que envelenaba
a súa alma cunha dor eterna
sustituindo o desexo polo exilio
iniciei a viaxe sen retorno
deixándome levar sen resitencia
ó fondo dunha interna
aniquilación chea de nostalxia
Lois Pereiro, Poesía última de amor e enfermidade
miércoles, 6 de noviembre de 2013
VERBAS
Curta sociolóxica enmarcada no tema Lingua Galega e Sociedade.
Esta curta pretende alentar á dignificación, á defensa e á divulgación da nosa lingua.
Esta curta pretende alentar á dignificación, á defensa e á divulgación da nosa lingua.
jueves, 31 de octubre de 2013
lunes, 28 de octubre de 2013
domingo, 20 de octubre de 2013
martes, 18 de junio de 2013
martes, 21 de mayo de 2013
PROGRAMA ZIG-ZAG. ENTREVISTA Á ESCRITORA BEGOÑA CAAMAÑO
O programa “ZigZag Diario” conversa
coa escritora e xornalista da Radio Galega Begoña Caamaño, que en só
dous meses recibiu catro premios pola súa obra “Morgana en Esmelle”: o
da Crítica Española, o da Asociación de Escritores en Lingua Galega, o
Antón Losada Diéguez e o premio da AELG á mellor obra narrativa de 2012
Video Link: http://www.crtvg.es/crtvg/canles-tematicas/corte-a-corte/zigzag-diario-entrevista-a-begona-caamano-sobre-os-premios-recibidos-por-morgana-en-esmelle
Video Link: http://www.crtvg.es/crtvg/canles-tematicas/corte-a-corte/zigzag-diario-entrevista-a-begona-caamano-sobre-os-premios-recibidos-por-morgana-en-esmelle
lunes, 6 de mayo de 2013
sábado, 6 de abril de 2013
EN ABRIL, LIBROS MIL
Estamos no mes dos libros. O 23 de abril conmemoramos o Día do libro e para celebralo elaboramos este cartel:
miércoles, 27 de marzo de 2013
MAKINARIA DE CARLOS NEGRO
No mes de abril traballaremos co libro de Carlos Negro, MAKINARIA.
A continuación presentamos algúns recursos cos que imos traballar:
De Rosa Salgueiro traballaremos este LIM
Veremos este vídeo, gravado no IES Xesús Taboada Chivite
E tamén estoutro, gravado no Porto do Son:
entrevista con carlos negro from SonCine on Vimeo.CARLOS NEGRO EN ENREDANDO VERSOS
domingo, 24 de marzo de 2013
AS FLORIÑAS DOS TOXOS
A chorima é a flor do toxo, ou tamén flor do inverno.Nalgúns lugares tamén é chamada alecrín: "alecrín, alecrín dourado que naceu no monte sen ser sementado", di a cantiga popular.
Noriega Varela tamén a cantou neste fermosísimo poema, cheo de sinxeleza, ao que lle engadimos fotos, tiradas nos montes de Cerveira en marzo de 2012.
Esperamos que vos gusten tanto as chorimas ou o alecrín coma a nós.
AS FLORIÑAS DOS TOXOS on PhotoPeach
Noriega Varela tamén a cantou neste fermosísimo poema, cheo de sinxeleza, ao que lle engadimos fotos, tiradas nos montes de Cerveira en marzo de 2012.
Esperamos que vos gusten tanto as chorimas ou o alecrín coma a nós.
AS FLORIÑAS DOS TOXOS on PhotoPeach
domingo, 17 de marzo de 2013
EDUCACIÓN E TICS
"Somos creadores dixitais ou consumidores de contidos?, queremos que os rapaces agoten en 15 minutos
a tarifa de datos do móbil ou que desenvolvan algo e compartilo?”.
A polémica está servida.
Hai un días o diario El País publicaba unha reportaxe titulada Aprender a programar como se aprende a leer onde se promovía a aprendizaxe da linguaxe da programación.
Paralelamente, destábase outra polémica sobre o uso do IPad nas aulas. Algúns expertos opinan que “Educar nunha sociedade dixital non significa introducir un iPad na aula”. Segundo a responsable da Fundación Pere Tarrés :Educar en una sociedad digital, no significa introducir un iPad, una pizarra digital o un portátil en el aula y quedarnos con el modelo antiguo de enseñanza-aprendizaje. Todo ello comporta un cambio conceptual y metodológico que replantee la manera de enseñar y de aprender, los roles del docente y del alumnado…, en definitiva, un nuevo modelo que eduque en las competencias básicas digitales requeridas para ser un buen ciudadano.
Por último, responsables da Unesco falan das Alfabetizaciones digitales y competencias fundamentales e afirman que a alfabetización mediática e informacional ocupa un lugar central no mapa escolar de competencias do século XXI.
http://www.chaval.es/chavales/experiencias/educadores/educar-en-una-sociedad-digital-no-significa-introducir-un-ipad-en-el-aula
Fontes:
domingo, 10 de marzo de 2013
sábado, 2 de marzo de 2013
BENVIDA
Lingua dos Currás é un blog da aula de lingua e literatura galegas da profesora Paz Pereiro.
Por que dos Currás ?
Porque é o nome do lugar onde nacín, onde aprendín a lingua e porque quero conservar este topónimo.
Espero que esta lingua se encha de sabores...
Por que dos Currás ?
Porque é o nome do lugar onde nacín, onde aprendín a lingua e porque quero conservar este topónimo.
Espero que esta lingua se encha de sabores...
Suscribirse a:
Entradas (Atom)